Nee, zeker niet. Vrijescholen hebben een eigen leerplan dat gericht is op een brede algemene ontwikkeling. Zodat leerlingen uiteindelijk in vrijheid en verantwoordelijkheid het eigen leven vorm kunnen geven. Met respect voor jezelf, de ander en de wereld.
Je krijgt op een vrijeschool veel verschillende vakken en je wordt ook uitgedaagd om zelf verantwoordelijkheid te nemen en keuzes te maken. Maar er is een heel duidelijk leerplan en er zijn heel duidelijke regels en omgangsvormen.
De naam vrijeschool is al honderd jaar oud en komt van de wens om ‘vrij van overheidsinvloed te zijn’. Vrijescholen hebben namelijk een eigen visie op onderwijs en een eigen leerplan. Scholen zijn natuurlijk niet volledig vrij tegenwoordig. Ook vrijescholen bereiden de leerlingen gewoon voor op examens op vmbo-t-, havo- en vwo-niveau.
Periodeonderwijs is thematisch onderwijs. Het wordt aangeboden in blokken van drie weken, elke dag de eerste twee lesuren. In totaal dus 30 contacturen per periode. De onderwerpen en de werkwijze in de periodetijd, sluiten aan bij de ontwikkelingsfase (de leeftijd) van de leerlingen. Zo gaat het bij geschiedenis over ontdekkingsreizen in klas 7 en over revoluties in klas 9.
Dit ‘periodeonderwijs’ is een pedagogisch-didactisch concept dat de leerling de mogelijkheid geeft zich met hoofd, hart en handen met de lesstof te verbinden. Doordat elke lesdag twee aaneengesloten lesuren beschikbaar zijn, en in totaal drie weken achtereen gewerkt kan worden aan hetzelfde onderwerp, is verdieping en verbreding van het thema goed mogelijk. Er worden veel verschillende werkvormen ingezet.
De lessen van het periodeonderwijs worden in de 7e en 8e klas grotendeels door de eigen klassenmentor gegeven om zo de klas goed te leren kennen en te kunnen sturen op sociale processen.
Leerlingen maken tijdens de periode een verslag in hun periodeschrift dat aan het eind wordt nagekeken en beoordeeld. Daarnaast wordt de leerstof getoetst met een proefwerk of werkstuk. Wanneer de periodestof later in het jaar wordt verdiept nadat de ogenschijnlijk “vergeten” kennis weer is opgefrist, blijkt wat eerst nog moeilijk leek, meestal veel gemakkelijker te zijn geworden. De leerlingen zijn opnieuw in staat hun grenzen te verleggen.
De leerlingen krijgen als ‘periodevakken’: aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, natuurkunde, scheikunde, kunstgeschiedenis, maatschappijleer, economie, wiskunde en Nederlands, maar ook sterrenkunde, filosofie en toneel.
Een periodeschrift is het boek dat leerlingen in elke periode zelf maken. Hierin wordt alle aangeboden lesstof verwerkt en gepresenteerd. De lesstof bestaat uit verhalen die verteld worden, teksten die aangeboden zijn, boeken (geen methoden), informatie van internet, onderzoek dat leerlingen zelf doen, beeld- en geluidsmateriaal, ervaringen tijdens excursies of gastlessen en veel meer. Leerlingen leren op deze manier heel goed informatie opnemen, verzamelen, ordenen en vastleggen. Ze leren ook samenwerken en presenteren. In hogere klassen kan het periodeschrift ook worden vervangen door een beeldpresentatie (filmpje), een podcast of een andere verwerking en presentatievorm.
Vrijescholen tellen klassen zoals dat in veel andere landen ook gebeurt, bijvoorbeeld in de VS en in Duitsland. Het echte leren begint op een leeftijd van zes jaar in klas 1. Net als vroeger in Nederland. Vrije basisscholen tellen nog steeds zo.
Tegenwoordig heet klas 1 groep 3, omdat we al bij de kleuters beginnen te tellen.
De basisschool is na klas 6 ten einde. Op de vrijescholen tellen we dan gewoon door. Het eerste jaar op de middelbare school is dus klas 7. Een volledige vrijeschool loopt dan door tot en met klas 12 (vwo-examenklas).
Wij denken dat het voor alle leerlingen een voordeel is om het voortgezet onderwijs te starten binnen een brede groep leerlingen, met leeftijdsgenoten van alle niveaus en kwaliteiten. Leerlingen leren nog meer van elkaar als ze niet allemaal hetzelfde zijn en hetzelfde kennen en kunnen. Wij spannen ons daarbij in om elke leerling uit te dagen zo goed mogelijk te leren en presteren. We willen voor alle leerlingen ‘het vuur brandend houden’, zorgen dat ze belangstellend en nieuwsgierig in het leven blijven staan.
In Meppel binnen Stad& Esch hebben we daarover heldere afspraken gemaakt. Dat kan dus. De vrijeschool afdeling is echter geen eiland in een oceaan. Leerlingen van de vrijeschool afdeling zullen ook samenwerken met leerlingen van de andere deelscholen op Stad&Esch en feesten en activiteiten delen en elkaar leren kennen.
In de periodelessen worden geen methodes gebruikt. In de vaklessen kan dat wel het geval zijn. Als in een vakles een methode wordt gebruikt, is dat in principe dezelfde methode of een vergelijkbare methode als binnen Stad & Esch wordt gebruikt.
Het onderwijs op de vrijeschoolafdeling is zo ingericht dat de leerling drempelloos en zonder aanpassingsproblemen kan doorstromen naar het niveau waarop hij/zij in klas 8 werkt. Dat is in grote lijnen hetzelfde niveau als dat van het advies van de basisschool.
Jazeker! Sterker nog, landelijk gezien is de trend zo dat op de voortgezet vrijescholen maarliefst 60% niet van de vrije (basis-)school komt.
We starten met een 7e klas. Als uit de interessepeiling blijkt dat er ook heel veel belangstelling is voor een 8e klas in schooljaar 2023-2024, gaan we met Stad & Esch in gesprek om te zien of we ook voor deze leerlingen iets kunnen betekenen.
De afdeling werkt met heterogene brugklassen. Dat betekent dat in de 7e en 8e klas leerlingen met vmbo-t, havo en vwo advies van de basisschool bij elkaar in de klas zitten. Vrijescholen hebben daarmee al meer dan 40 jaar ervaring en dat is een goede zaak. Vrijescholen die ook basis/kader aanbieden doen dat allemaal in een aparte vmbo b/k (gt) leerroute. Dit vanuit de ervaring dat we op die manier alle leerlingen het best kunnen ondersteunen en begeleiden.
Als uit belangstellingsregistratie blijkt dat er ook heel veel belangstelling is voor een 7e klas basis/kader (gt) in schooljaar 2023-2024, gaan we met Stad & Esch in gesprek om te zien of we ook voor deze leerlingen iets kunnen betekenen.
U zult wellicht begrijpen dat we dit een heel bijzondere vraag vinden.
In het voortgezet vrijeschoolonderwijs bereiden we leerlingen voor op het examens vmbo-t, havo en vwo. De examenresultaten zijn over het algemeen zeer goed. Leerlingen zijn daarbij ook uitstekend voorbereid op de eisen die het vervolgonderwijs (mbo, hbo en universiteit) stelt. Daarnaast blijven we veel aandacht geven aan de totale ontwikkeling van elke leerling. Naast kwalificatie is er ruime aandacht voor socialisatie en persoonswording.